
Polipropilen - P.P.
Polipropilen (PP, Polypopylene) Nedir?
Polipropilen, otomotiv
sanayinde kullanılan parçalardan, tekstil ve yiyecek paketlemesine kadar çok
geniş kullanım alanı
olan termoplastik bir polimerdir. Monomer propilenin polimer
hale getirilmesi ile elde edilen polipropilen kimyasal solventlere (asit ve bazlar)
karşı aşırı derecede dirençlidir.
Polipropilenin Tarhiçesi
Propilen, ilk defa Giulio Natta ve
Alman kimyager Karl Rehn tarafından 1954 yılı Mart ayında polimerleştirilerek
kristalin izotaktik bir polimer haline getirilmiştir. Bu keşif sayesinde
İtalyan şirketi Motecatini, 1957 yılından bu yana izotaktik propilenin büyük
ölçekli olarak ticari üretimini sürdürmektedir. Sendiyotaktik polipropilen de
ilk defa Natta ve yardımcıları tarafından sentezlenmiştir.
Polipropilenin Fiziksel
Özellikleri Nelerdir?
Propilen; sert, opak ve sağlam bir
malzemedir. Düşük özgül ağırlığa sahiptir, suda yüzebilir.
En yaygın ticari polipropilenin,
kristal yapısı düşük yoğunluklu polietilen (LDPE) ve yüksek
yoğunluklu polietilen (HDPE) arasında bir seviyeye sahiptir. Young modülü
(elastizite modülü) de orta seviyededir (Yüksek sıcaklık ve nem koşullarında
iyi derecede boyut kararlılığına sahiptir.).Bununla beraber, LDPE’den daha az
sert ve HDPE’den çok daha az gevrektir. Bu polipropilenin ABS gibi
mühendislik plastiklerinin yerine kullanılmasına izin verir.
Polipropilenin
Kimyasal Özellikleri Nelerdir?
Polipropilen,
yorulmaya karşı çok iyi direnç göstermektedir. Maliyet anlamında düşük seviyesi
ile ticari kullanım alanı oldukça geniştir. Oldukça iyi darbe dayanımı bulunmaktadır.
Sürtünme katsayısı düşük olup, çok iyi elektrik yalıtımı sağlamaktadır.
Kimyasal direnci iyidir. Tüm termoplastik işleme proseslerine uygundur. Polipropilenin,
erime sıcaklığı 130 ile 171 °C arasındadır.
Ancak Tüm
olumlu özelliklerine karşın dezavantajlarıda bulunur. UV ışını dayanımı
azdır, yüksek termal genleşme gösterir. Boya ve kaplaması zordur. Dış hava
şartlarına dayanımı düşüktür. oksitlenmeye açıktır. Yanıcı olup klor içeren
solventler ile etkileşime girer.
Genel olarak polipropilenin teknik özellikleri şu şekilde sıralanabilir:
- -Düşük
özgül ağırlığı,
- -Yüksek
kimyasal dayanım,
- -Yüksek
elektriksel dayanım,
- -Yüksek
çekme dayanımı,
- -Düşük
aşınma dayanımı,
- -Düşük
atmosferik etkilere dayanım,
- -Kaynakla
birleştirilebilme,
- -Gıda
ile temasa uygundur.
Polipropilen, 2019 yılı itibariyle sağladığı gelirin 145 milyar ABD doları
geçmesi beklenen en önemli ikinci plastiktir. Bu malzemeye yönelik talep, 2004
ve 2012 yılları arasında yıllık yaklaşık olarak%4.4 oranında bir büyüme
göstermiştir.
Polipropilen Nelerde
Kullanılır?
Otomotiv sanayinde kullanılan parçalardan, tekstil ve gıda
paketlemesine değin oldukça geniş kullanım alanı bulunan termoplastik bir
polimerdir. Monomer propilenin polimer hale getirilmesi ile elde edilen
polipropilen kimyasal solventlere (asit ve bazlar) karşı aşırı derecede
dirençlidir.
Polipropilen (PP) ya da polipropen
ambalaj ve etiketleme, tekstil (örneğin halat, termal iç çamaşırı ve halı),
kırtasiye, plastik parçalar ve yeniden kullanılabilir kap çeşitleri,
laboratuvar ekipmanı, hoparlör, otomotiv parçaları ve polimer banknotlar gibi
birçok uygulamada kullanılan bir termoplastik polimerdir. Propilen monomerinden
elde edilen polipropilen çoğu solvent, baz ve aside karşı dayanıklı ve
alışılmadık şekilde dirençli bir polimerdir.
Poliproilen gündelik hayatımızın hemen her
noktasında kullanılabilmektedir. Mutfak eşyaları, banyo gereçleri, plastik
bahçe mobilyaları, tanklar, döner filtreler, fan,
aspiratörler, küvetler, elbise askıları, düğmeler, elektrik malzemeleri,
kablolar, iplikler, şamandıralar, laboratuvar eşyaları, streç filmler, otomotiv
sanayi vb.
Polipropilen
Nasıl Elde Edilir?
Polipropilenin eriyik işlemi
ekstrüzyon ve kalıplama yoluyla elde edilebilir. Sık kullanılan ekstrüzyon
yöntemleri arasında eriyik üflenmiş ve iplik bağlı lifler üretilerek uzun
rulolar elde edilmesi ve bunların dönüştürülerek yüz maskeleri, filtreler, bebek
bezleri ve ıslak mendil gibi kullanışlı ürünlerin üretiminde kullanılması yer
alır.
En yaygın biçimleme tekniği kupa
bardak, çatal-bıçak takımı, viyal, kapak, kap, ev eşyaları ve akü gibi otomobil
parçaları için kullanılan enjeksiyonlu kalıplamadır. Ekstrüzyon ve kalıplama
işlemlerini içeren hava basınçlı kalıplama ve enjeksiyon esnemeli hava basınçlı
kalıplamaya yönelik teknikler de kullanılır.
Spesifik moleküler özellikler
ve üretimi esnasında kullanılan katkı maddeleriyle düzeyin ayarlanabilme imkanı
polipropilenin çok sayıda uygulamada kullanılabilmesini sağlar. Örneğin
antistatik katkıların eklenmesi polipropilen yüzeylerin toz ve kire
dayanabilmesine yardımcı olabilir. Polipropilende, talaşlı işleme gibi birçok
boyama tekniği kullanılabilir. Polipropilen parçalara yüzey kaplaması
uygulanarak yazıcı mürekkebi ve boyaların tutunma kabiliyeti geliştirilebilir.
Polipropilenin Özellikleri
| Birim | Test Metodu ISO | Değer |
Genel Özellikleri |
Özgül Ağırlık | gr/cm3 | 1183 | 0,92 |
Su Emme (Doymuş) | % | 62 | 0,1 |
Mekanik Özellikleri |
Çekme Dayanımı | kg/cm2 | 527 | 300 |
Elastik Modül | MP3 | 527 | >50 |
Darbe Dayanımı (İzot Çentikli) | Kj/m2 | 180 | 7 |
Sertlik | Shore - D | 868 | 70 |
Termal Özellikleri |
Maksimum Sürekli Çalışma Sıcaklığı | C | --- | 100 |
Maksimum Sürekli Çalışma Sıcaklığı | C | --- | 5 |
Isı Genleşme Katsayısı | C-1 | 11359 | 1.6x10-4 |
Su Emme | ASTM D570 | & | 0 |
Elektriksel Özellikleri |
Dielektrik Dayanım | kV/mm | 60243 | 55 |